Doç Dr. Gülhan ÜNAL köşe yazısı
Ağız bir bakıma vücudumuzun dış dünya ile bağlantısını sağlayan ilk giriş kapısıdır. Maslow'a göre bir insanın hayatını sürdürebilmesi için en temel fizyolojik ihtiyaçlarının (yiyecek, su içmek ve nefes alma) ikisi ağız yoluyla yapılıyor.
Dişlerin ise 3 temel görevi var; fonksiyon, fonasyon ve estetik… Yani çiğneme, konuşma ve estetik
Yetersiz Çiğneme
Çiğneme yolu ile öğütme yaparız yani ağıza alınan büyük parçalı gıdaların küçültülmesidir. Küçültülerek vücuda emilir hale getirilir.
Çiğnemede meydana gelen yetersizlik yaşayan bireyler daha yumuşak, kolay çiğnenebilir, daha az lif içeren ve besin değeri düşük gıdaları tercih etmek zorunda kalırlar ve bu nedenle yaşam kalitesi açık şekilde azalmasına sebep olacaktır. Bu durum;bağışıklık sistemininin zayıflamasına bağlı olarak gelişen hastalıklara, büyük parçalı gıdaların öğütülmeden direk mideye gönderilmesi sonucunda sindirim sistemi hastalıkları olan mide ağrısı, gaz problemleri ve hazım problemlerine sebep olacaktır. Ya da tam tersi yaşamı tehdit eden durumlardan biri olan obezite de bir başka tehlikedir.
Etkili Konuşma
Konuşma becerisi, düşüncelerimizi, duygularımızı ve bilgilerimizi açık ve etkileyici bir şekilde ifade etme yeteneğidir. İnsanlar konuşarak karşımızdaki insanlarla daha iyi bağlantı kurmamıza, düşüncelerimizi anlaşılır biçimde iletmemize ve çevremizde olumlu etkiler yaratmamıza, hatta gruplara ve toplumlara yön verebilmesi için güçlü bir araçtır.
Konuşabilmenin tabiki ilk kuralı doğru telaffuzdan geçer. Telafuzun kilit noktalarından biri ise dişlerin varlığıdır. Örneğin diş-dudak ünsüzleri olan f, v harfleri, diş ünsüzleri olan d, t, n, s, z harfleri, damak-diş ünsüzleri olan c, ç, j, ş harfleri dişlerin sağlıklı bir şekilde varlığı ile ağızdan çıkarılabilir.
Yapılan bilimsel çalışmalarda, yetersiz ağız sağlığının psikolojik ve sosyal huzura etkisi olduğu, tat almayı, iletişimi, sosyal ilişkileri ve diğer günlük aktiviteleri azalttığı görülmüştür. Ağız problemlerine bağlı psikososyal problem yaşayan diğer yaşlı bireylerin yaşam kalitesi değerlendirildiğinde, morallerinin düşük olduğu ve sürdürdükleri yaşamdan tatmin olmadıkları bildirilmiştir.
En Doğal Aksesuarlarımız…
Estetik bir kişinin görünümünü de içerir ve dişler yüz görünümünde önemli bir rol oynamaktadır.
Dişlerin sağlıklı, düzgün ve estetik olması, kişinin genel görünümünü ve özgüvenini olumlu yönde etkiler.
Dişler yüz görünümünü etkilemenin yanısıra, varlığı ya da yokluğu kişinin kendine duyduğu özgüveni de etkilemektedir. Bu sebeple dişsel sorunlar kişilerin sosyalleşmelerinin önünde engel olabilmektedir. Ayrıca, güzel ve ideal diş görünümünün özellikle toplum önünde bulunan ve rol model teşkil eden üzere bazı meslek grupları için gerekliliktir.
Ağız sağlığı problemleri çok boyutlu problemlere sebep olur;
Fonksiyonel olarak; beslenme, çiğneme problemleri, tat alma, gülme, kahkaha atma, uyku ve konuşma gibi işlevleri negatif yönde etkilenmesine,
Sosyal olarak; sosyal ilişkilerde zayıflama, utangaçlık, özgüven kaybı, anksiyete ve depresyon gibi psikososyal sonuçlar ortaya çıkabilmektedir. Bu durumlara bağlı olarak evlenme, kariyer ve eğitim gibi sosyal statüye ilişkin durumlara,
Ekonomik olarak; işgücü kaybı, okul devamsızlığı, kısıtlanmış aktiviteli günlere neden olmakta ve tedavisine her yıl milyarlarca dolar harcanmaktadır.
Uzun lafın kısası, Sağlıklı bir yaşam ağız ve diş sağlığıyla başlar. Bu nedenle de bir sonraki yazımızda “Ağız sağlığının ip uçları” ile görüşmek dileğiyle…
