Son üç yıldır rekor seviyeye ulaşan gıda fiyatları, vatandaşın bütçesinde en büyük payı almaya devam ediyor. Geçtiğimiz yıl resmi verilere göre yüzde 41,76 olarak açıklanan gıda enflasyonu, 2024’te market alışverişlerine yüzde 67 oranında zam olarak yansıdı. Hızlı tüketim ürünlerine yönelik harcamaların detaylarına bakıldığında, her 100 TL’lik alışverişin 83 TL’si gıda ve içecek için yapılırken, 9 TL’si kişisel bakım, 8 TL’si ise ev bakım ürünlerine harcandı.
İNDİRİM MARKETLERİ İLK TERCİH OLDU
Son üç yılda alışveriş sepetlerinin ortalama tutarında hızlı bir artış yaşandı. Ipsos’un ‘Hızlı Tüketim Ürünleri’ raporuna göre, 2022’de 88 TL olan ortalama sepet büyüklüğü, 2023’te yüzde 72’lik artışla 152 TL’ye yükseldi. 2024’te ise bu rakam 229 TL’ye ulaştı. Böylece, 2022’ye kıyasla geçen yıl bir alışveriş için tüketicinin yaptığı harcama yüzde 160 arttı.
Pandemi sonrası düşüş gösteren alışveriş sıklığı ise yeniden yükselişe geçti. 2024 itibarıyla haneler haftada ortalama dört kez, yılda ise 219 kez alışveriş yaptı. Geçen yıla oranla haneler 17 kez daha fazla alışverişe giderken, toplam harcamanın üçte birinden fazlası indirim marketlerinde gerçekleşti. Rapora göre, indirim marketleri tüketici davranışlarını en çok şekillendiren faktör olurken, toplam pazar paylarını yüzde 34,7’den yüzde 36’ya çıkardı. Bu dönemde indirim marketlerinin cirosu yüzde 72, ulusal zincir marketlerin cirosu ise yüzde 69 arttı.
TÜKETİCİ MARKALI ÜRÜNLERİ TERCİH ETTİ
Tüketicinin alışveriş tercihleri de dikkat çekici bir değişim gösterdi. Ortalama bir hane, yaptığı her 100 TL’lik harcamanın 54 TL’sini markalı ürünlere, 24 TL’sini açık ürünlere, 22 TL’sini ise market markalı ürünlere ayırdı.
Alım gücündeki düşüş, bazı temel ürün kategorilerinde talebin azalmasına neden oldu. Hanelerin en fazla erişim sağladığı 20 ürün kategorisi arasında kırmızı et yer almazken, beyaz et alışverişi yüzde 3, yoğurt yüzde 2, kağıt ürünleri ise yüzde 8,3 oranında geriledi. 2024’te gıda ve içecek alışverişlerinde ciro yüzde 66 artarken, kişisel bakım ürünleri yüzde 60, ev bakım ürünleri ise yüzde 84 oranında yükseldi.