ZÜLEYHA ABDÜLBAKİOĞLU'NUN KÖŞE YAZISI..
Sağlık hizmetlerinde tanıtım ve bilgilendirme faaliyetlerini düzenlemek ve disipline etmek, bu alanda ilgili paydaşlarla (Ticaret Bakanlığı/Ticaret İl Müdürlükleri ve Ticaret Bakanlığı bünyesinde faaliyet gösteren Reklam Kurulu, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu) etkin bir koordinasyon ve işbirliğini sağlamak amacıyla Sağlık Bakanlığınca hazırlanan “Sağlık Hizmetlerinde Tanıtım ve Bilgilendirme Faaliyetleri Hakkında Yönetmelik”, 29.07.2023 tarihli ve 32263 sayılı Resmî Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girdi. ( https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/07/20230729-29.htm )
Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Denetim ve Değerlendirme Daire Başkanlığı da ilgili yönetmelik yayımını bildirdiği yazısında sağlık tesislerine ait internet sitelerini düzenli olarak tarayacaklarını, aykırı faaliyet tespit edildiğinde gerekli cezai yaptırımları uygulayacaklarını resmi olarak duyurdu. Aynı habere göre il sağlık müdürlüklerinde aykırılığı tespit edilen tanıtım ve bilgilendirme faaliyetlerinin mevzuata uygunluğunu incelemek ve değerlendirmek üzere Sağlıkta Bilgilendirme ve Tanıtım Faaliyetleri İl Değerlendirme Komisyonları kurulacak.
Peki bu yönetmelik öncesi sağlıkta reklam mevzusu sahipsiz miydi? Tabii ki hayır. Örneğin Özel Hastaneler Yönetmeliği’nde Tanıtım ve Bilgilendirme başlıklı madde 60 ya da ülkemizde hekimlik uygulamalarının esaslarını belirleyen temel yasa olan Tababet ve Şuabatı Sanatlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun gibi birçok şekilde yazılı hukukumuz zaten vardı. Ayrıca 6023 sayılı Türk Tabipleri Birliği Kanunu Madde 28’de İdare Heyeti’nin vazifeleri arasında “Sinema, radyo, müstahdemler veya sair yazılı ve sözlü vasıtalarla reklam yapılmasını önlemek.” yazar. Yani sağlıkta reklam yapılmasını önlemek tabip odaları yöneticilerine bir görev olarak tanımlanmıştır. Görüldüğü üzere Türk sağlık mevzuatında tanıtıma dair usul ve esaslar hep belliydi; ama 29 Temmuz 2023 tarihli yeni yönetmelikle konu daha derli toplu bir bütünlük kazandı ve sosyal medya gibi güncel sorunları da ele alan kapsamlı bir yaklaşımla değerlendirilmiş oldu.
İstanbul Tabip Odası söz konusu yönetmeliğin yayımlanmasının hemen ardından 3 Ağustos 2023’te bir açıklama yaparak yeni yönetmeliğe dair ümitvar tutumunu belirtti:
“Bu yönetmeliği hekimlik mesleğinin etik sınırlar içerisinde icra edilebilmesi için önemli bir adım olarak görüyoruz. İstanbul Tabip Odası yönetimi, oda avukatları ve özel hekimlik komisyonu olarak, İl Sağlık Müdürlüğü’nce oluşturulacak “Sağlıkta Bilgilendirme ve Tanıtım Faaliyetleri İl Değerlendirme Komisyonu” içerisindeki temsiliyetimizi çok önemsiyoruz. Hekimlik sanatının tıbbi etik sınırlar içerisinde, hasta mahremiyetini koruyarak icra edilebilmesinin ön koşulu olan bu yönetmeliğin doğru ve etkin şekilde uygulanmasını sağlamak için var gücümüzle çalışacağımızı şimdiden ilan ediyoruz.”
Evet geçmişten günümüze ülkemizin sağlıkta tanıtım faaliyetlerine dair temel yaklaşımı net: sağlık hizmetlerinin sunumuna dair örtülü veya açık reklam yapmak yasak. Ancak halkı bilgilendirici söylemlerde bulunabilir, verdiğiniz hizmetlerin tanıtımını yapabilirsiniz ki o da keskin bir çerçeveyle sınırlandırılmış olarak…
Son olarak bir istisnayı hatırlatalım: sağlık Turizmi alanında Bakanlıkça yetkilendirilmiş sağlık tesisi ve aracı kuruluşların tanıtım ve bilgilendirme faaliyetleri Uluslararası Sağlık Turizmi ve Turistin Sağlığı Hakkında Yönetmelikte belirlenen tanıtım ve bilgilendirme hükümlerine göre yürütülmeye devam edecek… Yani yine sağlıkta tanıtım ve bilgilendirme faaliyetlerimizi yurt içi ve yurt dışına yönelik olarak iki ayrı kulvarda değerlendireceğiz.
