İstanbul’da meydana gelen ve Kocaeli dahil çevre illerde de hissedilen son deprem, sadece fiziksel anlamda değil, psikolojik açıdan da vatandaşlar üzerinde etkisini gösterdi. Depremin ardından sosyal medyada sıkça dile getirilen ortak bir şikâyet dikkat çekiyor:
“Sürekli deprem oluyormuş gibi hissediyorum, başım dönüyor, yer sanki hâlâ sallanıyor.”
Bu his, her ne kadar ürkütücü olsa da uzmanlara göre büyük ölçüde doğal ve geçici. Ancak bazı durumlarda profesyonel destek almak gerekebiliyor.
Deprem Geçti Ama Etkisi Sürüyor: “Sürekli Deprem Oluyormuş Gibi Hissediyorum”
Depremin ardından bazı vatandaşlar fiziksel bir sarsıntı olmadığı hâlde, sanki zemin hâlâ hareket ediyormuş gibi hissediyor. Bu duruma baş dönmesi, mide bulantısı, huzursuzluk, hatta uykusuzluk da eşlik edebiliyor.
Uzmanlar, bu hissin altında yatan nedenleri şu şekilde açıklıyor:
Vücut dengesinin bozulması (vestibüler sistem etkilenmesi): Deprem sırasında vücudun denge merkezi olan iç kulakta bulunan yapılar sarsıntıya tepki verir. Bu durum sonrasında beyin hâlâ dengesizlik algılamaya devam edebilir.
Psikolojik travma ve stres tepkisi: Deprem, bilinçaltında “tehlike” algısı yaratır. Sürekli tetikte olma hâli, bedenin ve zihnin gevşemesine engel olur. Beyin, gerçek bir sarsıntı olmadan da o hissi yaratabilir.
Artçı depremleri bekleme hali: “Ya tekrar olursa?” korkusu, beyni alarm durumunda tutar. Bu da kişinin bedeninde çeşitli belirtilerle kendini gösterebilir.
Uzmanlardan Uyarı: Bu His Geçicidir Ama Dikkate Alınmalıdır
Psikologlar ve kulak-burun-boğaz uzmanları, bu tür şikayetlerin yaygın olduğunu ve çoğu zaman ciddi bir sağlık sorununa işaret etmediğini belirtiyor. Ancak hislerin uzun sürmesi, günlük yaşamı etkilemesi veya panik atak gibi durumlara dönüşmesi halinde profesyonel yardım alınması gerektiği vurgulanıyor.
Psikolog Dr. Elif K., konuyla ilgili yaptığı açıklamada şunları söylüyor:
“Travma sonrası stres tepkisi olarak bu tür fiziksel belirtiler görmek çok normaldir. Beden ve zihin hâlâ güvenli bir zeminde olduğuna inanmıyor olabilir. Bireyler bu durumda nefes egzersizleri, günlük rutine dönme ve sosyal destek gibi yöntemlerle kendilerini dengeye alabilirler.”
Peki Bu His Nasıl Geçer? Ne Yapmalıyız?
Deprem sonrası baş dönmesi ve hayali sallanma hissiyle başa çıkmak için uygulanabilecek bazı basit ama etkili yöntemler:
1. Panik yapmayın, bu geçici bir durum
Bu hisler pek çok kişide görülür. Depremi yaşayanların büyük kısmı aynı şikayetleri yaşamaktadır. Yani yalnız değilsiniz.
2. Bilgiye sınırlı dozda ulaşın
Sürekli deprem haberleri okumak, sosyal medyada artçıları takip etmek, zihni daha fazla alarma geçirir. Günde sadece birkaç güvenilir kaynaktan bilgi almak yeterlidir.
3. Gevşeme ve nefes egzersizleri uygulayın
Diyafram nefesi, meditasyon ya da kısa yürüyüşler gibi aktiviteler, bedenin gevşemesine yardımcı olur.
4. Fiziksel hareketi artırın
Hafif sporlar (örneğin yoga, esneme, yürüyüş) hem baş dönmesini azaltabilir hem de zihni sakinleştirebilir.
5. Yalnız kalmayın, duygularınızı paylaşın
Yakın çevrenizle yaşadığınız hissi paylaşmak, beynin “yalnız değilim” sinyalini almasına yardımcı olur. Bu da sakinleştirici bir etkidir.
6. Profesyonel destek alın
Eğer baş dönmesi haftalarca sürüyorsa, denge problemi ciddileşiyorsa veya uyku problemleri, panik hissi gibi başka sorunlarla birleşiyorsa, bir uzmana başvurmak en sağlıklı adımdır.
